آیا می دانید 30 درصد جمعیت ایران دچار بیماری کبد چرب متابولیک هستند؟ می دانید بیماری کبد چرب چه زمانی رخ می دهد؟ با ما همراه باشید تا بیشتر درباره این بیماری برایتان توضبح دهیم. نمونه برداری کبد روشی برای تعیین میزان شدت بیماری های کبدی است که متاسفانه شیوع بیماری های کبدی در ایران رو به افزایش می باشد. لازم به ذکر است سالانه 5400 نفر در ایران بر اثر ابتلا به سیروز کبد پیشرفته جان خود را از دست می دهند. در این مقاله بیشتر درباره نمونه برداری کبد و کاربرد آن توضیح خواهیم داد.

نمونه برداری کبد (بیوپسی کبد) چیست؟

یکی از مهم ترین ارگان های بدن کبد می باشد که در یک چهارم سمت راست بالایی شکم و دقیقا زیر پرده دیافراکم واقع شده است. انواع مختلفی از بیماری های کبدی وجود دارد که راه های تشخیص و درمان آن ها مختلف است. سیروز کبدی، هپاتیت، کبد چرب الکلی و غیر الکلی و هموکروماتوز برخی از بیماری های کبدی می باشند. بیوپسی کبد روشی جهت تشخیص بیماری های کبدی است که در طی آن قطعه کوچکی از بافت کبد برداشته می شود و در زیر میکروسکوپ بررسی می گردد.

اگر نتایج حاصل از آزمایشات خون یا مطالعات تصویربرداری نشان دهد که ممکن است مشکل کبدی داشته باشید پزشک انجام بیوپسی کبد را توصیه می کند. اطلاعات بدست آمده از این روش به تصمیم گیری درباره درمان کمک بسیاری خواهد کرد. رایج ترین نوع بیوپسی کبد، از راه پوست است که با وارد کردن یک سوزن نازک از طریق شکم به داخل کبد و برداشتن یک قطعه کوچک از بافت کبد انجام می گیرد. اما از دیگر روش های بیوپسی کبد می توان به مواردی مانند نمونه برداری از کبد از طریق ورید ژوگولر (ورید گردنی)، نمونه برداری از کبد بوسیله لاپاراسکوپ و نمونه برداری با استفاده از جراحی اشاره کرد.

برخی از بیماری های کبدی

می دانید بیماری کبد چرب چیست و چه علائمی دارد؟ زمانی که چربی مازاد در کبد انباشته شود بیماری کبد چرب رخ می دهد این بیماری با توجه به مصرف الکل یا عدم مصرف الکل به دو نوع کبد چرب الکلی (AFLD) و کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) تقسیم می شود عوامل مختلفی از جمله مصرف مشروبات الکلی، مصرف موادغذایی چرب، چاقی مفرط، فشار خون بالا، عدم تحرک و مصرف برخی از داروها مانند آسپرین و استامینوفن می توانند باعث ایجاد بیماری کبد چرب شوند. بیماری دیگری که کبد را درگیر می کند و باعث التهاب آن می شود، هپاتیت است که معمولا در اثر یک عفونت ویروسی اتفاق می افتد.

 بیماری هپاتیت به انواع هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت D، هپاتیت E و هپاتیت اتوایمیون یا خودایمنی تقسیم می شود. به طور کلی این بیماری با علائمی مانند خستگی مفرط، درد در ناحیه شکم، کاهش اشتها، زرد شدن پوست و چشم همراه است. آیا می دانید جذب بیش از حد آهن از مواد غذایی باعث بروز چه بیماری می شود؟ بیماری هموگروماتوز زمانی رخ می دهد که بدن مقدار فراوانی آهن را از موادغذایی جذب کند. این بیماری ارثی است و افرادی که از این بیماری رنج می برند ممکن است  با علائمی مانند خستگی مفرظ، ضربان قلب نامنظم، دردهای عضلانی و مفصلی، کاهش وزن، احساس ضعف، مشکلات تیروئیدی و مشکلات قلبی رو به رو شوند.

چرا پزشک انجام نمونه برداری کبد را تجویز می کند؟

پزشک برای تشخیص بیماری های کبدی که فقط بوسیله نمونه برداری از کبد امکان پذیر است، تعیین شدت بیماری کبد ( مرحله بندی بیماری) و بررسی، کنترل کبد بعد از انجام پیوند کبد نمونه برداری از کبد را تجویز می کند. به طور کلی بیوپسی کبد برای کمک به تشخیص و مرحله بندی بیماری هایی از جمله بیماری کبد چرب غیر الکلی، هپاتیت مزمن B و C، هپاتیت خود ایمنی، بیماری کبدی الکلی، سیروز صفراوی اولیه، هموکروماتوز، کلانژیت اسکلروزان اولیه و بیماری ویلسون کاربرد دارد.

آمادگی های لازم قبل از انجام نمونه برداری کبد:

شما باید قبل از انجام نمونه برداری کبد لیست کامل داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید و حداقل 5 روز قبل از انجام از مصرف داروهای رقیق کننده خون از جمله وارفارین و … بپرهیزید، همچنین 8 ساعت قبل از انجام بیوپسی کبد از خوردن هرکونه موادغذایی خودداری کنید و 3 ساعت قبل از انجلم هیچگونه آب و نوشیدنی میل نکنید. توجه داشته باشید در روز انجام بیوپسی کبد حتما نتایج حاصل از آزمایشات خون را به همراه خود داشته باشید زیرا در صورت وجود اختلالات انغقادی نمی توانید نمونه برداری از کبد انجام دهید. لازم به ذکر است افرادی که باردار هستند حتما باید به پزشک خود اطلاع دهند.

اقدامات لازم بعد از انجام نمونه برداری کبد:

• 2 ساعت بعد از نمونه برداری از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
• 24 ساعت بعد از نمونه برداری می توانید پانسمان را باز کنید و 48 ساعت بعد حمام کنید.
• به مدت یک هفته از انجام هرگونه فعالیت های شدید بدنی خودداری کنید.
• ممکن است در محل انجام نمونه برداری احساس درد داشته باشید، شما می توانید طبق نظر پزشک داروی مسکن مصرف کنید.

شایان ذکر است اگر بعد لز گذشت 72 ساعت از انجام نمونه برداری با مشکلاتی از قبیل سرگیچه، تب ولرز، درد در ناحیه قفسه سینه، نفخ شکم و درد و قرمزی در محل بیوپسی مواجه شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی:

همانطور که اشاره کردیم بیماری های کبدی انواع مختلفی دارند که با تشخیص به موقع می توان درمان مناسب را انتخاب کرد و سیر پیشرفت بیماری را کنترل کرد. به طور کلی به راحتی می توانید با اصلاح سبک زندگی خود از بروز بیماری های کبدی جلوگیری کنید. در این مقاله درباره بیوپسی کبد، نحوه انجام و کاربرد های آن به طور کامل توضیح دادیم. اگر سوالی در زمینه نمونه برداری کبد و آمادگی های قبل از انجام آن دارید می توانید با کارشناسان کلینیک دکتر فروغی در میان بگذرید تا راهنمایی های لازم را در اختیار شما قرار دهند.